Τετάρτη 13 Ιουνίου 2012

Ετεροχρονισμένη παρουσίαση ημερίδας για Πολιτική Θεολογία

Το Σάββατο το πρωί 9 Απριλίου 2011, στον χώρο των εκδόσεων "Αρμός" στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε ανοιχτή συζήτηση-ημερίδα με θέμα: "Ορθοδοξία και Πολιτική Θεολογία". Μια εκδήλωση που διοργανώθηκε από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος και τις εκδόσεις "Αρμός".

Την κεντρική εισήγηση για το θέμα έκανε ο συντονιστής της Ακαδημίας Παντελής Καλαϊτζίδης. Ακολούθησαν οι τοποθετήσεις του ομ. Καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου Θάνου Λίποβατς και του Λέκτορα του τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Δημητρίου Μόσχου.
Ο τρίτος εισηγητής, κ.Ηλίας Παπαγιαννόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πειραιώς, δεν μπόρεσε να παρευρεθεί λόγω ασθενείας.
 
Στην κύρια εισήγησή του, ο Συντονιστής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών κ.Π.Καλαϊτζίδης, έκανε κατ'αρχήν μιά ιστορική αναδρομή στις διάφορες εκδοχές πολιτικής θεολογίας: Από την αυταρχικής και συντηρητικής εμπνεύσεως δομική αναλογία μεταξύ θεολογίας και δικαίου, θεολογίας και πολιτικής, θαύματος και κατάστασης έκτακτης ανάγκης που καθιέρωσε ο Carl Schmitt, μέχρι την ανάδειξη και ενεργοποίηση στο σήμερα των πολιτικών διαστάσεων του Ευαγγελίου και των απελευθερωτικών κοινωνικών στοιχείων της χριστιανικής πίστης που εισηγούνται οι Johan Baptist Metz, Jügern Moltmann, Dororthee Soelle, καθώς και η λατινοαμερικάνικη θεολογία της απελευθέρωσης (Gustavo Gutiérrez, Leonardo Boff, Καμίλο Τόρρες, Αρχιεπίσκοποι Ντομ Χέλντερ Καμάρα και Όσκαρ Ρομέρο, Επίσκοπος Αντόνιο Φραγκόζο, π. Jon Sobrino, π. Ερνέστο Κάρντεναλ, κ. ά.), θέτοντας το ερώτημα τι εν τέλει συνιστά τον πυρήνα της πολιτικής θεολογίας. Διερωτήθηκε επίσης εάν υπάρχει «πολιτική θεολογία» στο Βυζάντιο, ποιά η «πολιτική θεολογία» των Πατέρων της Εκκλησίας και των συγχρόνων ορθοδόξων θεολόγων, γιατί πλην ελαχίστων εξαιρέσεων δεν αναπτύχθηκε στην Ορθοδοξία «πολιτική Θεολογία», με την απελευθερωτική και ριζοσπαστική έννοια του όρου, για ποιούς λόγους δεν αναπτύχθηκε σε ορθόδοξο έδαφος το ρεύμα που είναι γνωστό υπό το όνομα «θεολογική ή χριστιανική αριστερά», και εάν αρκεί η καταγγελία του πλούτου, της ιδιοκτησίας, της τοκογλυφίας ή της οικονομικής εκμετάλλευσης, προκειμένου να μιλήσουμε για «πολιτική θεολογία» ή για «θεολογία της απελευθέρωσης» στους Πατέρες της Εκκλησίας.
Από την πλευρά του ο ομότιμος καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου κ.Θάνος Λίποβατς, επισήμανε κατ'αρχήν το ενδιαφέρον της θεολογικής ανάλυσης του κ.Καλαϊτζίδη για τους εκτός της θεολογίας χώρους, όπως η πολιτική επιστήμη, η κοινωνιολογία της θρησκείας και η πολιτική ψυχολογία. Στη συνέχεια πρότεινε την υιοθέτηση του ορθού λόγου ως στάση υπευθυνότητας του καθενός απέναντι πρώτα τον εαυτό του και κατόπιν απέναντι στον άλλο. Κι ακόμα τον ενστερνισμό μιας ηθικής που θα μπορεί να κάνει την κοινωνία μας καλύτερη, σε επίπεδο καθημερινότητας.

Ο Λέκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ.Δημήτριος Μόσχος, αφού υπογράμμισε την επικαιρότητα της εμπεριστατωμένης ανάλυσης του κ.Καλαϊτζίδη, προέβη σε ορισμένες ιστορικο-θεολογικού χαρακτήρα παρατηρήσεις αναφορικά με την "πολιτική θεολογία" του αρχέγονου χριστιανισμού, των βυζαντινών και της νεότερης Ελλάδας.

Υπενθυμίζεται ότι η εισήγηση του κ.Καλαϊτζίδη, στην ολοκληρωμένη της μορφή, δημοσιεύεται στο συλλογικό τόμο "Βιβλική Θεολογία της απελευθέρωσης, Πατερική Θεολογία και αμφισημίες της νεωτερικότητας σε ορθόδοξη και οικουμενική προοπτική", που, μαζί με τις εισηγήσεις και άλλων θεολόγων, στην πλειοψηφία τους καθηγητών των πανεπιστημίων Χαϊδελβέργης και Θεσσαλονίκης, κυκλοφορεί τις επόμενες εβδομάδες από τις εκδόσεις Ίνδικτος.